Financiën

Ten opzichte van de Voorjaarsnota 2025 zijn de lasten € 3,30 mln. lager en de baten zijn € 0,74 mln. hoger. De onttrekkingen aan de reserves zijn € 0,04 mln. hoger. De verschillen worden hieronder toegelicht. Als de mutatie een relatie heeft met een ander programma dan wordt dit aangegeven in de voorlaatste kolom. In de financiële toelichting staat vermeld om welke programma's dit gaat.                  

(Bedragen x € 1.000)

Mutaties met een effect op de Begroting
1. Bijstelling Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo)
De uitgaven voor de Wmo vallen per saldo € 0,47 mln. lager uit dan begroot. Dit komt vooral door drie onderdelen: bij Individuele Verstrekking is minder groei dan verwacht (€ 0,26 mln.). Bij Beschermd Wonen is de groei ook lager dan gepland én de kosten per cliënt zijn gedaald (€ 0,14 mln.). Bij Aanvullend Openbaar Vervoer wordt strikter toegezien op juist gebruik, waardoor minder ritten zijn gemaakt (€ 0,13 mln.). Alleen bij Maatschappelijke Opvang zijn de lasten juist iets hoger (€ 0,06 mln.), door extra opvang buiten de vaste locaties.
Op eigen bijdrage en verhaal ontstaan incidenteel hogere baten (€ 0,03 mln.).

2. Jeugdhulp regionale samenwerking
Zaanstad werkt samen met andere gemeenten in de regio Zaanstreek-Waterland aan specialistische jeugdhulp. Voor een aantal projecten is Zaanstad de coördinerende gemeente en ontvangt hiervoor bijdragen van de andere gemeenten. Deze hogere baten (€ 0,07 mln.) staan nog niet in de begroting. Daarnaast maakt Zaanstad  hogere lasten (€ 0,11 mln.) voor het Regionaal Expertise Team Jeugd. Deze lasten worden vergoed via een rijksbijdrage, die loopt via de gemeente Amsterdam. Dit leidt tot hogere baten (€ 0,11 mln.).

3. Vrijval onderhoudsbudget huisvesting jeugd- en wijkteams
Zaanstad is verantwoordelijk voor de huisvesting van de jeugd- en wijkteams. In de loop van 2025 is een meerjarig onderhoudsplan opgesteld, waardoor het structurele onderhoudsbudget voor dit jaar niet volledig is ingezet. Dit leidt tot  lagere lasten (€ 0,29 mln.).

4. Toerekening capaciteit
Via de kostenverdeling zijn de apparaatslasten- en baten verdeeld. Een nadere toelichting is opgenomen in de paragraaf Bedrijfsvoering.

5. Overige kleine begrotingsbijstellingen
Het restant van -€ 0,19 mln. wordt verklaard door diverse relatief kleine begrotingsbijstellingen

Mutaties met saldo neutraal effect op de Begroting
A. Ontwikkelbudget Sociale basis
Het incidentele ontwikkelbudget, voortkomend uit compensatie van de commissie van Ark, is bedoeld om de kosten van jeugdhulp te beheersen door versterking van de sociale basis en lokale teams. Hoewel het budget per abuis volledig in 2025 is begroot, wordt het via de reserve Budgetoverhevelingen ingezet vanaf 2026 (€ 1,63 mln.). Het wordt gebruikt voor versterking van de nieuwe organisatie (huisvesting, ICT, governance), het stimuleren van collectief aanbod als alternatief voor individuele zorg, en het bevorderen van innovatie zoals AI en data gedreven werken. (Zie ook hoofdstuk Financiën )

B. Proeftuin toekomstscenario kind- en gezinsbescherming
In 2025 heeft de afdeling Projecten een programmamanager en ondersteuning ingezet om te helpen bij de proeftuinen. Ook is gewerkt aan de invoering van de TOP-3 methode binnen een proeftuin van het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming. Die invoering bleek ingewikkelder dan gedacht, omdat organisaties hun manier van werken, afstemmen en registreren moesten aanpassen. Daardoor is er vertraging ontstaan, wat leidt tot lagere lasten (€ 0,63 mln.). Dat geld wordt doorgeschoven via de reserve Budgetoverhevelingen naar 2026, zodat het gebruikt kan worden voor verdere invoering en ontwikkeling van de nieuwe werkwijze. Verder wordt er voor de proeftuinen ambtelijke capaciteit ingezet voor de afdeling Projecten en Frontlijn, wat binnen dit programma leidt tot lagere lasten (€ 0,39 mln.). (Zie ook hoofdstuk Financiën )   

C. Actualisatie MIP uitbreidingsinvesteringen 25.2
Op grond van de actualisatie MIP uitbreidingsinvesteringen 25.2 zijn de cijfers van de investeringskredieten aangepast. (Zie ook programma Verstedelijking )

D. Meerkosten energie openbare zwembaden (MEOZ)
De MEOZ subsidie is lager vastgesteld door het Rijk. Dit leidt tot lagere baten (€ 0,32 mln.). Daartegenover staat ook een lagere vaststelling voor het Sportbedrijf. Dat leidt tot lagere lasten (€ 0,32 mln.).

E. Huisvesting jeugd- en wijkteams
Zaanstad is verantwoordelijk voor de huisvesting van de jeugd- en wijkteams. Het budget voor aanpassing en verhuizing van het wijkteam Nieuw West, Westerkoog, Rooswijk naar een nieuwbouwlocatie was gepland in 2025, maar vanwege vertraging vindt dit plaats in 2026. Dit budget wordt toegevoegd aan de reserve Budgetoverhevelingen (€ 0,17 mln.). (Zie ook hoofdstuk Financiën )

F. Beheer buitensport
Het nieuwe model voor het beheer van buitensport is in de tweede helft van 2025 ingevoerd. Omdat het gaat om een meerjarige aanbesteding met een gefaseerde uitvoering, is een deel van het budget in 2025 nog niet benut. Dit niet bestede bedrag (€ 0,25 mln.) wordt via de reserve Budgetoverhevelingen doorgeschoven naar 2026. Daarnaast nemen de onderhoudskosten toe (€ 0,26 mln.) Daartegenover staan hogere huurinkomsten en de specifieke uitkering Sport btw (€ 0,26 mln.). (Zie ook hoofdstuk Financiën )

G. Subsidie Straattriage en bemoeizorg
Voor de GGD wordt ingezet op het regionale project straattriage en specialistische bemoeizorg. De hiermee gemoeide kosten (€ 0,21 mln.) worden volledig gedekt door de ZonMW-subsidie voor straattriage en bemoeizorg. De bijbehorende baten en lasten waren nog niet in de begroting geraamd.

H. Zorg en Veiligheidshuis
Voor het Zorg- en Veiligheidshuis (ZVH) stijgen de lasten (€ 0,27 mln.) door extra inzet op ondersteuning bij risicovol verward gedrag en benodigde overhead volgens de afspraken. Deze kosten worden gedekt uit middelen van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen (€ 0,18 mln.), de reserve ZVH (€ 0,04 mln.) en contraterrorismegelden (€ 0,03 mln.).

I. Capaciteit contractmanagement
Voor de aanbesteding van Maatschappelijke Ondersteuning en Beschermd Wonen wordt een projectleider ingezet. De kosten hiervoor worden betaald uit het budget voor overige WMO-taken. Daarnaast wordt een regionale kwartiermaker en ondersteuner ingezet, betaald uit het budget voor regionale uitvoeringskosten (€ 0,15 mln.).

J. Capaciteit Decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang (DUVO)
In de regionale begroting van de DUVO is € 0,07 mln. begroot voor overige kosten. Deze middelen worden vrijgegeven en ingezet voor een contractmanager (€ 0,03 mln.) en een projectleider informatie ontsluiting (€ 0,04 mln.). Aangezien Zaanstad penvoerder is van de DUVO-middelen verloopt deze mutatie via de begroting van Zaanstad.   


Bovenstaand overzicht toont de mutaties op het programma Gezondheid per begrotingswijziging. De toelichting op de begrotingswijzigingen en het effect over de programma's heen is ook te vinden in de bijlage 'Begrotingswijzigingen' van de Narap 2025 op financiën.zaanstad.nl .